≡)))≡IΙI≡(((≡ ΗΛΙΑΙΟΝ - ΕΛΛΑΝΙΟΝ - ΠΑΣΙΦΑΟΝ ≡)))≡IΙI≡(((≡

Personal Fabricators:
Άλλο ένα κομμάτι του παζλ

Oι PFs αποτελούν προϊόν ένωσης της πληροφορικής και των φυσικών επιστημών, αφου ένας προγραμματιζόμενος PF θα μπορεί να σχεδιάζει και να κατασκευάζει ό,τι επιθυμεί ο χρήστης του, που δεν θα χρειάζεται να αγοράζει πράγματα. Θα μπορεί να κατεβάζει απο το δίκτυο τα προγράμματα για εκείνα που θέλει να δημιουργήσει, και να τα ... δημιουργεί ως υλικά αντικείμενα.  H πρακτική αυτή ίσως ονομαστεί... fabcasting, ... με οραματισμό ... spell-casting.

Στη σειρά StarTrek, κάθε φορά που ο Captain του Enterprise θέλει να απολαύσει την αγαπημένη του ποικιλία τσαγιού, δεν έχει παρά να το ζητήσει προφορικά απο τον Replicator. H συσκευή χρειάζεται ούτε δευτερόλεπτα για να δομήσει μια κούπα με ζεστό τσάι Earl Grey. Φαίνεται οτι στη σειρά οι μηχανές είναι σε θέση να ελέγχουν και να μετασχηματίζουν ενέργεια και ύλη. Φυσικά, πριν κατασκευάσουν ό,τιδήποτε, πρέπει να γνωρίζουν τη δομή του σε ατομικό επίπεδο.

Το ελπιδοφόρο χαρακτηριστικό των Replicators είναι οτι η αρχή λειτουργίας τους δεν παραβιάζει κανένα φυσικό νόμο, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει και ο Neil Gershenfeld, διευθυντής του Center for Bits and Atoms, στο MIT. Οραματίζεται ένα μέλλον στο οποίο οι υπολογιστές θα αναβαθμιστούν απο PCs σε PFs: Personal Fabricators, Προσωπικούς Κατασκευαστές. Θα μικρύνουν, θα γίνουν οικονομικοί και θα αποκτήσουν θέση σε κάθε σπίτι.

Ο Gershenfeld γνωρίζει πολύ καλά ότι μοιράζεται το όραμα των Personal Fabricators με πολλούς ανθρώπους. Στην διαπίστωση αυτή κατέληξε για πρώτη φορά το 1998, όταν είδε την ανέλπιστα μεγάλη συμμετοχή στο μάθημά του στο ΜΙΤ, με τον μάλλον υπερβολικό -για την ώρα-  τίτλο "How to Make (almost) Everything", δηλ. Πως να Φτιάξετε (σχεδόν) Ό,τιδήποτε. 

Σκοπός του μαθήματος ήταν η εξοικείωση των ενδιαφερομένων με όλα τα συνθετικά στοιχεία ενός σημερινού -προς το παρόν μη φορητού και πανάκριβου- εργαστηρίου κατασκευής αντικειμένων. 

Το Center for Bits and Atoms αποτελεί μια σύμπραξη πάνω απο 15 σχολών του ΜΙΤ, μεταξύ των οποίων Φυσικής, Μαθηματικών, Χημείας, Βιολογίας και Ηλεκτρολόγων/Μηχανολόγων Μηχανικών.

Οι συμμετέχοντες, θεωρούν οτι ο διαχωρισμός μεταξύ φυσικών επιστημών και πληροφορικής είναι πλασματικός και παύει να υφίσταται απο την στιγμή που κάποιος συνειδητοποιεί οτι το σύμπαν είναι ένας τεράστιος υπολογιστής. Τα πάντα γύρω μας είναι δυνατόν να αποθηκεύσουν και να μεταφέρουν πληροφορία, με τον όρο να χρησιμοποιείται με την ευρύτερη έννοια - και εδώ, χωρά ποικιλία μορφής και είδους.

Στα πράγματα που μπορούν να μεταφέρουν πληροφορία -ή έστω που η κατάστασή τους μπορεί να νοηματοδοτηθεί απο έναν εξωτερικό παρατηρητή- συγκαταλέγονται άτομα, μόρια, κύτταρα, μικροαντικείμενα, μεγαλοαντικείμενα, οργανισμοί.

Συνεπάγεται οτι η καταλληλότερη γλώσσα για την κατανόηση αυτού του παγκόσμιου υπολογιστή, του σύμπαντος, δεν είναι τα "συνεχή" μαθηματικά του απειροστικού λογισμού, αλλά τα διακριτά μαθηματικά της πληροφορικής που έχουν οδηγήσει στους κβαντικούς υπολογιστές.

Με την συνεργασία φυσικής και πληροφορικής, τα προγράμματα παύουν να ασχολούνται μόνο με υπολογιστικά και νοητά bits και πλέον μπορούν να χειρίζονται άτομα. Η ύλη ψηφιοποιείται, όπως ακριβώς έχουν ήδη ψηφιοποιηθεί οι εικόνες, οι ήχοι, οι υπολογισμοί και οι επικοινωνίες.

Μια προγραμματιζόμενη συσκευή κατασκευών, όμοια με τον Replicator του Enterprise, εκκινώντας απο άτομα, θα μπορεί να κατασκευάζει ό,τιδήποτε, έως τον εαυτό της - ήδη κατασκευάζονται "αντικείμενα" αποτελούμενα απο λίγα μόρια, έως υπερ-ογκώδη.

Τα εργαστήρια είναι εφοδιασμένα με βιομηχανικά εργαλεία όπως προγραμματιζόμενους τόρνους και κόφτες laser, και υπολογιστές με προγράμματα μοντελοποίησης Computer Aid Manufacturing - CAM. Μέσω αυτών μπορούν να κατασκευάζουν εργαλεία, παιχνίδια, ηλεκτρονικές συσκευές, ό,τιδήποτε χρειάζονται.

Το μάθημα σχεδιάστηκε αποσκοπώντας να απασχολήσει σχετικούς φοιτητές που βρίσκονται στο διδακτορικό τους, μα εξ αιτίας του ζωηρού ενδιαφέροντος ... όλων, έφτασε να παρακολουθείται απο φοιτητές άσχετων σχολών όπως... Καλών Τεχνών.

Παραδείγματα εφευρετικότητας ενδιαφερομένων φοιτητών: 

- φοιτήτρια έφτιαξε φορητό, προσωπικό χώρο, μέσα στον οποίο μπορεί να ουρλιάζει, οπουδήποτε και αν βρίσκεται, χωρίς να ενοχλεί τους γύρω της.

- φοιτητής έφτιαξε ξυπνητήρι που για να σταματήσει απαιτούσε το πάτημα συγκεκριμένων πλήκτρων με συγκεκριμένη σειρά, ώστε να τον ξυπνά όσο βαθιά κι αν κοιμάται

- φοιτητής κατασκεύασε περισκοπικό φλας που προσάρτησε σε φωτογραφική μηχανή, το οποίο καθιστά παρελθόν το φαινόμενο "κόκκινα μάτια".

Μετά την τεράστια επιτυχία του μαθήματος, το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών των US χρηματοδότησε την κατασκευή εργαστηρίων προσωπικών κατασκευών Fab Labs ανά την Γη, ώστε η τεχνολογία αυτή να βγει έξω απο το MIT.

Σκοπός, εκτός απο την εκπαίδευση σε νέες τεχνολογίες, ήταν να διερευνηθούν οι συνέπειες των Προσωπικών Κατασκευαστών στο κοινωνικό σύνολο.

Απο το 2002, τα πρώτα Fab Labs εμφανίστηκαν σε αγροτικές περιοχές της Ινδίας, στην βόρεια Νορβηγία, στην Γκάνα, στην Κόστα Ρίκα και τη Βοστώνη. Τα Fab Labs γνώρισαν ευρεία αποδοχή, παρά την μεταξύ τους διαφορετικότητα των κοινωνιών.

Δημιουργήθηκαν:

- εργαλεία συγκεκριμένων χαρακτηριστικών και προδιαγραφών για την αντιμετώπιση ειδικών προβλημάτων και καταστάσεων 

- συσκευές μέτρησης για την εξασφάλιση της ποιότητας του γάλακτος, 

- εξαρτήματα βελτιστοποίησης της απόδοσης των γεωργικών μηχανημάτων, 

- ασύρματα δίκτυα για τον εντοπισμό των ζώων σε δυσπρόσιτες περιοχές,

- φωτοβολταϊκά panels σε ήδη υπάρχουσες συσκευές,

- κοσμήματα απο άχρηστα υλικά. 

Οι μηχανές που σήμερα χρησιμοποιούνται για τις κατασκευές αυτές, είναι τεράστιες, πανάκριβες, και απέχουν πολύ απο την κατασκευή του κατά λέξιν ό,τιδήποτε. Το λογισμικό που ελέγχει τις μηχανές, όπως τα προγράμματα CAM, απαιτούν απο τον χειριστή να σκέφτεται με τους όρους τους. Αυτό προϋποθέτει την ιδιαίτερη εκπαίδευση του χρήστη, πριν ο τελευταίος μπορέσει να δομήσει το ελάχιστο.

Χάρη στη σύνθεση νανοτεχνολογίας, ρομποτικής και βιοτεχνολογίας, οι πολύ μικροί PFs θα είναι σύντομα παρόντες, με δυνατότητες ανακατασκευής του εαυτού τους, δηλαδή αμοιβαδοειδούς αναπαραγωγής.

Με την διάδοση των PFs, ο μέσος άνθρωπος θα μεταμορφωθεί απο καταναλωτής σε παραγωγός, και όλοι οι άνθρωποι θα έχουν τις ίδιες δυνατότητες κατασκευής υλικών αντικειμένων. 

Οι δυσκολίες μειώνονται, αφου η ύλη είναι περισσότερο εύπλαστη και "χειρίσιμη" , παραμετροποιήσιμη. Καθένας θα φτιάχνει μόνος του τα κατάλληλα εργαλεία και προϊόντα, ανάλογα με την περίσταση, το πρόβλημα και ζητούμενό του, γεγονός που αναμφισβήτητα θα εξαλείψει την μαζική παραγωγή.   

Θα απαιτείται ενός είδους προγραμματισμός σε μία στανταρισμένη γλώσσα, που όμως θα είναι κατανοητή απο όλους. Πολλοί θα κατεβάζουν έτοιμο προγραμματισμό απο το δίκτυο, έτοιμες συνταγές, και ο PF βάσει του κώδικα θα δομεί το αντικείμενο - εδώ εννοείται οτι τα σημερινά ακριβά υλικά, θα έχουν και ακριβό κώδικα ίσως, για την δημιουργία τους, ίσως όμως να υπάρχουν και οι αντίστοιχοι hackers και ... δημιουργοί προγραμματισμού ανοιχτού -δωρεάν- κώδικα.

Απο την στιγμή που οι υπολογιστές δόθηκαν στους πολλούς, οι άνθρωποι άρχισαν να δομούν τον δικό τους, άϋλο εικονικό κόσμο - προγραμματίζοντας λίγο ή πολύ, ερασιτεχνικά ή επαγγελματικά, φτάνοντας μέχρι την είσοδο σε επιπλέον διαστάσεις του υλικού σύμπαντος, όπως γίνεται σήμερα μέσω των ιστοσελίδων -και δη κοινωνικής δικτύωσης- , των forums, των chats, των κοινοτήτων, των παιχνιδιών. 

Όταν οι Κατασκευαστές / Διαμορφωτές ύλης, ατομικού και υπο-σωματιδιακού επιπέδου, δοθούν στον μέσο άνθρωπο, τότε και εκείνος θα αρχίσει να διαμορφώνει το υλικό πεδίο, δημιουργώντας και προγραμματίζοντας - όπως διαχρονικά κάνουν και οι μάγοι, όμως με πιο έμμεσους και μη αντιληπτούς απο τον πολύ κόσμο, τρόπους.

Παλιγγίνης Ελευθέριος - Ίκαρος Ελευθερεύς