≡)))≡IΙI≡(((≡ ΗΛΙΑΙΟΝ - ΕΛΛΑΝΙΟΝ - ΠΑΣΙΦΑΟΝ ≡)))≡IΙI≡(((≡

Jean Mallinger

Τα Εσωτερικά Μυστικά

των Πυθαγορείων

Κεφάλαιο Τέταρτο 

• Τα Απόρρητα του Θανάτου
• Η Πλάνη της Καύσης των Νεκρών

• Τα Πεπρωμένα της Ψυχής

Μπροστά στο πτώμα ενός αγαπημένου προσώπου, που ξαφνικά τον έχει στερήσει απο την αγάπη του, ο άνθρωπος γνωρίζει για πρώτη φορά την συγκίνηση του αποχωρισμού, του σκληρότερου απο όλα, και με αγωνία διερωτάται αν θα είναι οριστικός. Έχοντας αμφιβολίες για τα αισθήματά του, που τον οδηγούν σε μεγαλειώδεις ελπίδες, ζητά αυτή την επιβεβαίωση και προσπαθεί να τις καταστήσει πεποιθήσεις.

Καλύτερα απο όλους, έλυσε τον γρίφο αυτό ο Κύρος ο Πρεσβύτερος, όταν διατύπωσε τις εξής αντιλήψεις στους γιούς του, που συγκεντρώθηκαν δίπλα στο κρεβάτι του, στο τέλος της ζωής του:

"Προσέξτε να μην νομίσετε, όταν σας εγκαταλείψω, οτι θα εξαφανιστώ και δεν θα είμαι πουθενά. Να γνωρίζετε, οτι η ψυχή μου θα εξακολουθήσει να υπάρχει, έστω και εάν είναι για εσάς αόρατη. Οι ψυχές, απαλλασσόμενες απο κάθε δεσμό με τα σώματα, κερδίζουν την εναρκτική αγνότητα της φύσης τους και επανέρχονται στην ύψιστη Σοφία. Ενώ τα συστατικά στοιχεία του σώματος επιστρέφουν στην γη απο την οποία προήλθαν, η ψυχή είτε είναι ενωμένη είτε όχι με το σώμα, παραμένει αόρατη. Βέβαια, τίποτα δεν είναι πιο όμοιο με τον θάνατο, απο ό,τι είναι ο ύπνος. Γνωρίζετε λοιπόν οτι η δράση των ψυχών κατά την διάρκεια του ύπνου, μας αποκαλύπτει ήδη τον ουράνιο χαρακτήρα τους. Τότε είναι που ελεύθερες και ανεξάρτητες, μπορούν να εξερευνήσουν το μέλλον, προβλέποντάς το. Απο αυτό μπορούμε να συμπεράνουμε ποιο θα είναι το μέλλον τους, όταν απαλλαγούν οριστικά απο τα δεσμά του σώματος". 

Ελάχιστα είναι τα κείμενα που είναι τόσο συγκεκριμένα, όπως η σύντομη αυτή προσφώνηση που μας διέσωσε ο Ξενοφών στην "Κύρου Παιδεία" (VI, 4), και την υπενθύμισε ο Κικέρων στο έργο του "De Senectude" (κεφ. ΧΧII) και στο "Tusculanes" (I, 12). 

Συμπυκνώνει με σαφή τρόπο την παλιά θεωρία του Πυθαγορισμού, που θα επαναλάβει πολύ αργότερα ο Πλατωνισμός. 
 
"Εγκατάλειψη του ουρανού, για να επανέλθει πάλι μια μέρα [(σε αυτόν)], αυτή είναι σύμφωνα με τον Πλάτωνα η τύχη της ανθρώπινης ψυχής", λέει ο St. Augustine στο βιβλίο "De Civitate Dei"  (X, 3).

Ο Πυθαγόρειος επίχαρμος ο Κώος, αναφερόμενος απο τον Κλήμεντα τον Αλεξανδρέα στους "Στρωματείς" (IV, 26) επιβεβαιώνει αυτή την αρχή. "Εφόσον ήσουν ευσεβής απο τα βάθη της καρδιάς σου, δεν θα υποφέρεις κάτι μετά θάνατον και η ψυχή σου θα ζει αιώνια εκεί επάνω". 

"Η ψυχή είναι αρμονία η οποία υπάρχει και πριν και μετά τον θάνατο", δίδαξε ο Φιλόλαος (απ. 23).  

"Εδώ κείται ο Ίππων απο το Ρήγιο, που όταν πέθανε οι Μοίρες τον έκαναν ισότιμο με τους Αθάνατους", λέει η επιτάφια επιγραφή του Πυθαγορείου αυτού, που μας διέσωσε ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς στον λόγο του "Προς Εθνικούς". 

Μα η επάνοδος αυτή σε μία χαμένη πατρίδα δεν είναι απλό φαινόμενο ούτε ένα είδος εύκολου αυτόματου ταξιδιού. 

Είναι θάνατος σε ένα επίπεδο και αναγέννηση σε ένα άλλο, και η γέννηση αυτή είναι οδυνηρή, όπως όλες. 

Η τελευταία εκπνοή είναι στην πραγματικότητα απλό επεισόδιο κατά την κανονική εξέλιξη των φαινομένων: εάν για τους τυφλούς βέβηλους αυτό σημαίνει το τέλος του μεγάλου δράματος της ζωής, για τον πνευματικό άνθρωπο αποτελεί την αρχή μιας παράδοξης καινούριας ζωής. 

Ο άνθρωπος, ένα ον πολυσύνθετο, δεν μπορεί να πεθάνει μία φορά και στο σύνολό του.

Η διάλυση των δυνάμεων που συνθέτουν την εξωτερική του ατομικότητα, γίνεται σε πολλά στάδια που είναι εφικτό να μελετηθούν και που λόγω της επακριβούς διαδοχής τους, αλλάζουν την υπόθεση που θέλει την τελευταία μας πνοή, να είναι και η τελευταία ενέργεια της ύπαρξής μας.

Ο ετοιμοθάνατος, πρώτα χάνει την ικανότητα κίνησής του. Μένει ακίνητος στο κρεβάτι του. Έπειτα αλλοιώνεται η κριτική του ικανότητα, σκοτεινιάζει η όρασή του, δεν αναγνωρίζει πλέον τα αγαπημένα του πρόσωπα, τον εγκαταλείπουν οι αισθήσεις του. 

Η ακοή παραμένει μόνο για μικρό χρονικό διάστημα. Όταν και εκείνη χαθεί στην συνέχεια, κατόπιν αλλοιώσεων με μορφή ήχων, φωνών, κ.α' ψευδαισθήσεων, σταματά και η μηχανική ζωή και οπότε ο ένας μετά τον άλλο οι οδοντωτοί τροχοί [(τα... γρανάζια)] σταματούν, μαζί με την αναπνοή και την καρδιά.  Ακολουθεί μία υποτυπώδης ζωή, που εκδηλώνεται με την ανάπτυξη μαλλιών και νυχιών.

Για τον παρατηρητή που βλέπει το πτώμα, όλα τέλειωσαν. Μα για τον ερμητιστή, όλα τότε αρχίζουν.

Τα κείμενα που αποδίδονται στον Ερμή τον Τρισμέγιστο, παρέχουν εκπληκτικές λεπτομέρειες σχετικά με το θέμα: "Το σώμα μας", αναφέρει στον "Ποιμάνδρη", "προέρχεται απο την θλιβερή αυτή ουσία, απο την οποία προήλθε και η υγρή φύση. Απο αυτήν δημιουργήθηκε και το σώμα του αντιληπτού κόσμου".

Άλλωστε η Φύση μας παρέχει συνταρακτικό παράδειγμα αυτής της μετάλλαξης. Όταν η χρυσαλλίδα μεταμορφώνεται σε πεταλούδα, αφήνει στον αισθητό κόσμο ένα άδειο κουκούλι. Είναι ό,τι απομένει απο το σύνολον της διαδικασίας. Έτσι η ψυχή εγκαταλείπει με την ολοκλήρωση της φθοράς [(αυτής της εκδήλωσης)] ένα άδειο περίβλημα: το φυσικό σώμα, του οποίου τα συστατικά επιστρέφουν στην γη. 

"Κατ' αρχάς", συνεχίζει το ερμητικό κείμενο, "το υλικό σώμα υφίσταται μεταμορφώσεις. Η ορατή μορφή εξαφανίζεται, τα αισθητήρια επιστρέφουν στις αντίστοιχες πηγές τους". 

Η ίδια ιδέα εκφράζεται και απο τον Επίχαρμο (απ. INC 8): "Όταν αυτά που ήταν ενωμένα διαχωρίζονται, καθένα επανέρχεται εκεί απο όπου προήλθε, το σώμα στην γη, μα η ψυχή μεταβαίνει προς τα άνω, γιατι η ουσία της ψυχής είναι αιώνια [(αέναη)] κίνηση".

Ο σπόρος όταν χωθεί στο έδαφος, σαπίζει και επανέρχεται στην γη. Δεν θα μείνει τίποτα απο αυτόν, όταν ο νέος βλαστός, στην ακμή του, διαπεράσει το σκότος της γης για να βγει στο φως, που ειναι η αληθινή του πατρίδα.

Έπειτα απο αυτά εύκολα καταλαβαίνουμε γιατι ο Διδάσκαλος απαγόρευε την καύση των νεκρών στους μαθητές του (Ιαμβλίχου, "Βίος Πυθαγόρου" 154). 

Προκειμένου να δοθούν στην ψυχή οι αναγκαίες προϋποθέσεις για την υπέρτατη κυοφορία της και την επιτυχή ολοκλήρωση της δεύτερης γέννησης, είναι απαραίτητο να εξασφαλιστεί ο αναγκαίος χρόνος για αυτήν την διαδικασία. Πρέπει να προλάβει να συνειδητοποιήσει την νέα της κατάσταση. Οτι εγκαταλείπει το σώμα με το οποίο είναι ακόμη τόσο δεμένη. Πως επιστρέφει στην φύση ένα προς ένα όλα τα περιβλήματα, τα οποία είχε δανειστεί απο αυτήν, κατά την κάθοδό της προς τη γη. Οτι υπόκειται στον καθ'ολικό νόμο και στις δοκιμασίες της σωτηρίας.

Η καύση του πτώματος [(λέγε με Κάλλας http://frikipaideia.wikia.com/wiki/Μαρία_Κάλλας)] ανατρέπει κυριολεκτικά αυτήν την διαδοχή των φαινομένων, αντιβαίνει απόλυτα στην φυσική αυτή εξέλιξη, διαλύει αμέσως και απότομα όλους τους δεσμούς που συνείχαν την ψυχή. Αυτή η ταχεία ισχυρή διάλυση αναγκάζει την ψυχή να γεννηθεί απότομα και ανώριμα σε νέο πεδίο. 

Όλοι οι κλασικοί της ελληνοαιγυπτιακής παράδοσης, επιμένουν στην φοβερή δοκιμασία που αποτελεί για τα ευαίσθητα περιβλήματα της ψυχής, η καταστροφή απο την φωτιά.

Το να εναντιώνεται κάποιος στην φύση είναι πάντοτε σφάλμα ή εκδήλωση του κακού [(βέβαια εδώ τίθεται και το ερώτημα τί είναι "φυσικό", διάφοροι ανώμαλοι και ψυχανώμαλοι καθώς και εγκληματίες, έχουν τις δικές τους οπτικές και θεωρίες.)]. Aσφαλώς θα καταδικάζαμε ως εγκληματία τον γιατρό ο οποίος για να εξασφαλίσει την γέννηση ενός παιδιού, θα ήθελε να βγάλει πρόωρα το έμβρυο απο τον κόλπο της μητέρας του, πριν την ωρίμανσή του. Τι θα λέγαμε για τον φυσιοδίφη που θα έκαιγε την χρυσαλλίδα (*) πριν η ψυχή βγει απο το κουκούλι; Πώς θα χαρακτηρίζαμε τον γεωργό που θα έριχνε στις φλόγες τους σπόρους, αντί να τους σπείρει στην οργωμένη γη;

- - - 

(*) Η χρυσαλλίδα είναι ένα απο τα επιβλητικότερα σύμβολα που διακοσμούν τους τοίχους του Πρόναου της Πυθαγορικής Βασιλικής που ανακαλύφθηκε στην Porta Maggiore στην Ρώμη (συγκρ. το έγο του Carcopino).

Η κανονική οδός για τον άνθρωπο, είναι να εμπιστεύεται τα κατάλοιπα του σώματός του στην γη, γιατι η γη είναι επιφορτισμένη με το να δέχεται τους σπόρους. Κάθε άλλη λύση τον επιβαρύνει και αυτό εκδηλώνεται με φοβερούς πόνους.

Ας απαντήσουμε όμως, σε δύο ερωτήσεις που θα προκύψουν: Η πρώτη θα έχει σχέση με την καύση των πτωμάτων απο τους Έλληνες κατά τους Ομηρικούς χρόνους. Η δεύτερη θα αναφέρεται στις πρακτικές των Βουδιστών.

Πώς είναι δυνατόν ο Διδάσκαλος της Σάμου, να απαγόρευε τόσο αυστηρά την καύση των νεκρών, όταν τα Ομηρικά έπη, που γνώριζε απο την παιδική του ηλικία και τα απήγγειλε απ' έξω, περιγράφουν τις νεκρικές πυρές που άναβαν στην Τροία οι Έλληνες στρατιώτες; 

Στο εξαιρετικό έργο του "Περί των πεπρωμένων της ψυχής κατά τους Έλληνες", ο Erwin Rohde ("Psyche", Paris, Payot 1928, σ. 22 και 25) εξηγεί εύλογα το έθιμο αυτό. Οι Έλληνες αισθάνονταν κάποιο δέος απο τις ψυχές των νεκρών. Φαντάζονταν οτι το λουλούδι της νεότητας, πρόωρα θυσιασμένο και θερισμένο στα πεδία των μαχών, ήταν σε θέση να παρενοχλήσει τους ζωντανούς εμπνεόμενο απο συναισθήματα θλίψης και εκδίκησης. Οι ψυχές πρόωρα αποχωρισμένες απο το σώμα τους, περιπλανούνταν κατά τις φιλοσοφικές δοξασίες μέσα στην γήινη ατμόσφαιρα.

Βρίσκονταν στους τόπους που είχαν γνωρίσει τις χαρές της ζωής. Επισκέπτονταν τους ζωντανούς στον ύπνο τους και τους τρόμαζαν. Κάποτε, μάλιστα, τους προκαλούσαν κακό. Έπρεπε λοιπόν να μπει ένα φράγμα μεταξύ του κόσμου τους και του κόσμου των ζωντανών. Και μόνο η αποσυνθετική και καθαρτική φωτιά, μπορούσε να πετύχει αυτή την αποσύνδεση των θνητών απο τον βασανισμό των αποσαρκωμένων.

 

[(Εφόσον με την φωτιά εκτός απο τα μέρη του υλικού σώματος, καίγονται και τα άϋλα περιβλήματα με τα οποία όμως έχει ικανότητα δράσης η ψυχή στην ύλη, ως παραθέτει ανωτέρω, συνεπώς χωρίς αυτά δεν μπορεί να συνδέεται και να ενεργεί "εδώ" ο βίαια σκοτωμένος στρατιώτης.)] 

Έτσι, καταστρέφοντας με τις φλόγες τα σώματα των νεκρών στρατιωτών, καίγοντας μαζί με αυτά τα όπλα τους, τα ρούχα τους, ακόμα και τα κοσμήματά τους, τους αφαιρούσαν κάθε δυνατότητα να δονηθούν σε γήϊνο συντονισμό. Διέκοπταν την λεπτοφυή γέφυρα, που τους συνέδεε με την γη. Κατ' αυτόν τον τρόπο, εγκαταλείπονταν χωρίς δυνατότητα δράσης στην άβυσσο του θανάτου, απο την οποία δεν μπορούσαν πια να επανέλθουν για να παρενοχλήσουν ή για να κάνουν καταληψία στους ζώντες.

[(Με άλλα λόγια ο συγγραφέας δικαιολογεί την καύση των νεκρών μόνο για την προστασία των ζωντανών σε περιπτώσεις βιαίων θανάτων πολλών όπως σε πολέμους, που εκ των πραγμάτων προκύπτουν πολλά αρνητικά πνεύματα ταυτόχρονα και μάλιστα σε μία σχετικά περιορισμένη περιοχή της γης. Η καύση, άλλωστε, δηλαδή το ολοκαύτωμα όπως είναι και ένα διάσημο σχετικά πρόσφατο, αποτελεί και τον ενδεδειγμένο τρόπο για να ξεφορτώνεται κάποιος πτώματα και ενεργειακά σώματα κακοδαιμόνων.)]

Η δεύτερη αντίρρηση έχει σχέση με τα έθιμα των Βουδιστών. Και ποιος δεν ξέρει τις φωτιές του Μπενάρες, που καπνίζουν μέρες και νύχτες καίγοντας κάθε είδους πτώματα; Και εδώ θα πρέπει να αναζητήσουμε την προέλευση αυτού του εθίμου, για να ανακαλύψουμε οτι επιβεβαιώνει την πυθαγόρεια θέση. 

Γιατι ολόκληρη η βουδιστική ιδεολογία στηρίζεται στην άρνηση των προσωπικών μας ροπών. Τα πάντα θεωρούνται φαινομενικότητες και απάτες των αισθήσεών μας. Ο ύψιστος σκοπός του μυημένου είναι η απαλλαγή απο όλες αυτές τις πλάνες που οφείλονται στην ψευδή γήινη προσωπικότητα. Αυτή την τελευταία πρέπει να πολεμήσουμε και να εξαφανίσουμε.

Για να αποκτήσει ο άνθρωπος το Απρόσωπο, πρέπει να εκμηδενίσει κάθε τι το οποίο ανάγεται στην ανθρώπινη ατομικότητα, που είναι η αληθινή αιτία όλων των πόνων και θλίψεων. Και η ίδια η ψυχή μας δεν έχει κάτι το μόνιμο, το σταθερό, το διαρκές. Η ενότητά της είναι μόνο φαινομενική. Πρέπει να τείνει προς την λύτρωση, την ειρήνευση, μέσω της απόσβεσης κάθε αίσθησης, για να πετύχει την τελική της απορρόφηση στους κόλπους του αιώνιου Νιρβάνα. 
 

[(Κάτι που σημαίνει αποβλάκωση σε μία κατάσταση αχρηστίας (μη χρησιμότητας στους άλλους), χωρίς ουσιαστική ΔιάΝοια, ούτε Σοφία παρεμβατική για βελτίωση και διόρθωση του ΣυνΌλου Θείου μέσω σωστής και δίκαιας κριτικής και διαχείρισης των υπο-μονάδων του.)]
 

Οι "τέσσερις Αλήθειες" του Βουδισμού περιορίζονται στο να διδάξουν οτι η γήινη ύπαρξη είναι μία δοκιμασία, που ανανεώνεται απο ζωή σε ζωή με την επιθυμία. Οτι τότε μόνο απαλλασσόμαστε, όταν σβήσουμε κάθε επιθυμία. Μα η επιθυμία, είναι καρπός της ατομικότητας, συνεπώς αυτή είναι βασικό εμπόδιο στην πορεία προς την απολύτρωση.

Οι φλόγες της φωτιάς έχουν για τους Βουδιστές το πολύτιμο προτέρημα να βάζουν τέλος σε ό,τι αποτέλεσε ατομικότητα. Εκείνο το οποίο ο Βουδισμός διδάσκει και ακόμα πιστεύει είναι η εκμηδένιση όχι μόνο της ανθρώπινης μορφής, αλλά και όλων όσων χρησίμευσαν ως φορέας, περίβλημα, ή χιτώνας, στην ψυχή (βλ. "Ρίγκ Βέδα", στροφ. 2 και 9).

Διακρίνουμε πόσο η απογοητευτική αυτή διδασκαλία αντιτίθεται στον δυναμικό ιδεαλισμό των Πυθαγορείων, του οποίου όχι σπάνια είναι ερμηνευτής ο Πλάτων.

Ακριβώς σε όλη την προσωπικότητα είναι που ασκείται η ψυχοστασία, δηλαδή το ζύγισμα της ψυχής κατά την μεταθανάτια κρίση. Αυτή, καθ' ολοκληρίαν αποτυπωμένη στις πράξεις, που κατα την στιγμή αυτή έγιναν αμετάβλητες και χωρίς δυνατότητα παραγραφής, θα υποβληθεί στον τρομερό αυτό έλεγχο. Και η ίδια προσωπικότητα της ψυχής μας, θα λάβει την ανταμοιβή της, όταν της επιτραπεί να εισέλθει στην σφαίρα των Μακάρων.

Η απώλεια της προσωπικότητας κατά την στιγμή του θανάτου, θα αποτελέσει για αυτούς και παράλογη παράβαση της τέλειας τάξης του Σύμπαντος, θα αποτελέσει ακόμη και άρνηση της θείας Δικαιοσύνης. Γιατι πώς είναι δυνατόν να δικαστεί μια ψυχή που δεν θα θυμάται πια τις αμαρτίες της; Πως θα κριθεί ένα ον που έχει ξεχάσει εντελώς το παρελθόν του;

Η καύση του νεκρού, δεν έχει φυσικά τόσο ανεπανόρθωτες συνέπειες. Περιορίζεται όντως στο να καταστήσει την σύνδεση μεταξύ ζώντων και νεκρών ακραία δύσκολη, αν όχι αδύνατη.

Οι αυστηροί κανόνες των Πυθαγορείων επέτασσαν σε όλα τα μέλη του Τάγματος ίδιο τρόπο ταφής: ο νεκρός έπρεπε να τυλιχτεί με λινό λευκό ύφασμα και να ταφεί με φύλλα δάφνης, μύρτου και λεύκας. 

Ο Πλίνιος αναφέρει οτι ο Ύπατος Ουάρρων ετάφη σύμφωνα με τους πυθαγόρειους κανόνες ("Φυσική Ιστορία" XXXV, 160, πρβλ. Erwin Rohde: "Psyche", σημ. 3, σελ. 186).

Αξιοπαρατήρητο είναι οτι η επιστροφή αυτή των νεκρών σωμάτων στην γη δεν έχει σχέση με την ταρίχευση των πτωμάτων που γινόταν στην Αίγυπτο.

Πώς όμως είναι δυνατόν, η πυθαγόρεια διδασκαλία που μετέφερε στην Ευρώπη τους τύπους και τα έθιμα της μυητικής Αιγύπτου [(όπως νομίζει ο συγγραφεύς)], απέκλεισε με τόσο ριζικό τρόπο την ταρίχευση των νεκρών; Αυτό ασφαλώς δεν γινόταν λόγω κλιματικών συνθηκών. Στην πραγματικότητα φαίνεται οτι ο Πυθαγόρας δεν έκρινε αποδεκτό για την διδασκαλία του το έθιμο αυτό, γιατι σεβόμενος την παγκόσμια αρμονία και τους φυσικούς νόμους, έκρινε την ταρίχευση ως πράξη αφύσικη και ακριβώς αντίθετη της καύσης. 

Για να διατηρήσουν στο Είδωλο κάποια υλική βάση, οι Αιγύπτιοι έπαιρναν όλες τις προφυλάξεις εναντίον της φθοράς του πτώματος και της καταστροφής της εξωτερικής μορφής. Τέτοια φθορά θα καθυστερούσε την μετά θάνατον πορεία της ψυχής, γι' αυτό προσπαθούσαν να εξασφαλίσουν σε αυτή μια βάση, έναν θώρακα εναντίον των δοκιμασιών και θυελλών του Αμένθους, που γνωρίζουν οι μυημένοι. 

Μα ταυτόχρονα η πράξη αυτή καθυστερούσε την διαδοχική φθορά των περιβλημάτων της, την απαλλαγή της απο τα κελύφη, κάτι απαραίτητο στην ψυχή, για να απελευθερωθεί απο τα δεσμά της και να πετάξει προς τις νήσους των Μακάρων. [(να φύγουν τα... βαρίδια)]

Ενώ λοιπόν οι Ινδοί έκαιγαν [(και ακόμα καίνε)] τους νεκρούς τους συντομεύοντας άδικα τα μεταθανάτια πεπρωμένα των ψυχών εμποδίζοντας την μεταθανάτια εξέλιξη, οι Αιγύπτιοι ταριχεύοντας τους νεκρούς τους εναντιώνονταν και εκείνοι στην φύση και καθυστερούσαν πάρα πολύ την φυσική εξέλιξή τους.

Για αυτό, όλοι οι Εσωτεριστές γνωρίζουν οτι με αυτήν την τεχνητή διακοπή του ρεύματος των ψυχών, με την διακοπή των ανταλλαγών μεταξύ Ουρανού και Γης, η Αίγυπτος είχε αποξηράνει βαρέως την πηγή των αναγεννήσεων (πρβλ. Weynats Ronday: "Les Statues Vivantes", Bruxelles, 1926, σ. 141). Απο το γεγονός και μόνο αυτό, ήταν μοιραίο να παρακμάσει, να μειωθεί ο πληθυσμός της και να χαθεί.

Και τώρα μπορούμε να αντιληφθούμε την σημασία της γνωστής θλίψης των ερμητικών κειμένων, για την πατρίδα των Φαραώ, για τους Ναούς της, για την παρακμή της, την υλική της καταστροφή και τον πνευματικό της θάνατο (βλ. Ερμητικούς διαλόγους: "Ασκληπιός", τέλος). "Επειδή οι Σοφοί πρέπει όλα να τα προβλέπουν... θα έρθει καιρός... που η Αίγυπτος θα μείνει χήρα απο θεούς και ανθρώπους". [(αυτό το πήραν οι σεναριογράφοι του "χριστιανισμού" και το έκαναν προφητεία απο τον "Χριστό" για καταστροφή της... Ιερουσαλήμ τους. "δεν θα μείνει λίθος επί λίθου", κλπ.)]

Αναμφίβολα, και άλλοι λαοί έχασαν την ηγεμονία του κόσμου και το προβάδισμα στην πολιτική. Αλλά ούτε η Ρώμη ούτε η Αθήνα μπορούν να συγκριθούν με την πτώση της Αιγύπτου. Νέοι γεμάτοι σφρίγος διαδέχτηκαν τους ιδρυτές των Αυτοκρατοριών αυτών. Μόνο η Αίγυπτος έσβησε μαζί με τους θεούς της. Οι ελάχιστοι κάτοικοί της μετατράπηκαν σε ξένους αποίκους, αποδεχόμενοι άλλους θεούς και άλλα έθιμα, παρ' ό,τι ο μακρόβιος Νείλος παρέμεινε γι' αυτούς ανεξάντλητη πηγή ευφορίας. 

Ο Πυθαγόρας λοιπόν απέρριψε με την ίδια υγιή λογική τόσο την καύση που επιταχύνει την μεταθανάτια φυγή, όσο και την ταρίχευση που την καθυστερεί.   

* * *

Τώρα ας εξετάσουμε τα πεπρωμένα της ψυχής κατά τις παραδόσεις του Τάγματος.

Α) Φεύγει αυτή αμέσως μετά την τελευταία εκπνοή, ή παραμένει ακόμη κάποιες ώρες, συνδεδεμένη με την σαρκική φυλακή της; 

Οι μυημένοι απαντούν ομόφωνα στις ερωτήσεις αυτές, με βάση την διδασκαλία που είχαν λάβει "απο στόμα σε αυτί". 

Η εκκλησία των χριστιανών που μάζεψε τόσα μυστικά απο παντού, γνωρίζει και αυτό, και ενεργεί σύμφωνα. Μην εκπλησσόμαστε, λοιπόν, όταν βλέπουμε να κάνουν χρήση της τελευταίας μετάληψης, στα σώματα που παρουσιάζουν όλα τα χαρακτηριστικά του φυσικού θανάτου.

Β) Απο ποιο σημείο του σώματος αποχωρίζεται η ψυχή; 

 Μία παλιά δοξασία φαίνεται να την συνδέει με την τελευταία πνοή, η οποία θα ενεργούσε κατά κάποιον τρόπο ως φέρον κύμα. 

Όμως μία άλλη ιερή παράδοση, δίνει σε αυτό το ερώτημα διαφορετική απάντηση: Σύμφωνα με αυτήν, η ψυχή εξέρχεται απο την ραφή του κρανίου [(κορυφή του κεφαλιού)] (πρβλ. σχετικά το σαφές απόσπασμα του Πλουτάρχου στο "Περί του Σωκράτους Δαιμονίου", κεφ. XII: "Μου φάνηκε", λέει ο Τίμαρχος, απο την Χαιρώνεια, "οτι οι ραφές του κρανίου μου είχαν διασταλεί και οτι απο αυτές εξερχόταν η ψυχή μου"). 

Σημειώνουμε ακόμη οτι και μερικοί Πατέρες των χριστιανών γνώριζαν το μυστικό αυτό, που συναντάται στην τελετή του νεκρού Πάπα, όταν ο καρδινάλιος θαλαμηπόλος χτυπάει το κρανίο του τρεις φορές με ασημένιο σφυρί, λέγοντας το όνομά του.

Γ) Ποιές μπορεί να είναι οι πρώτες εντυπώσεις της ψυχής, κατά τη φυγή της απο το σαρκικό περίβλημα; 

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι κάπως δύσκολη, γιατι υπάρχουν πολλοί τρόποι θανάτου.

Ο Σοφός που αισθάνεται την γήινη ζωή να πλησιάζει προς το τέλος της, πεθαίνει ήρεμος γιατι γνωρίζει τι τον περιμένει στην περιοχή των σκιών. Παρακολουθεί με ενδιαφέρον τα διάφορα στάδια της επελευθέρωσής του. Μα πόσοι έχουν αυτό το μεγάλο προνόμιο;

Κάποιοι ασθενείς αντίθετα, πεθαίνουν μέσα σε οδυνηρές αγωνίες. Οι αγωνίες αυτές είναι φοβερές και εξαντλούν όλα τα νευρικά και αστρικά αποθέματα του ετοιμοθάνατου. Άλλοι φεύγουν μέσα σε στιγμιαία ασυνειδησία και τόσο απότομα ώστε δεν καταλαβαίνουν τι τους συμβαίνει. 

Όταν η ψυχή πετύχει να βγει απο το πυκνό σκότος που την περιβάλλει (ιδε Αριστοτέλους "Μεταφυσικά", 1070, Α 25, "κατά τον θάνατο, η ψυχή που επιζεί του σώματος, εξαφανίζεται μέσα σε αδιαπέραστο σκοτάδι"), χρειάζεται κάποιο χρόνο για να αντιληφθεί τη νέα της κατάσταση και να προσαρμοστεί σε αυτήν. Πρέπει πρώτα να αντιληφθεί οτι απαλλάχτηκε για πάντα απο την δουλεία του σώματος. Γι' αυτό περνά περισσότερο απο μία περίοδο σκληρής αβεβαιότητας. Θέλει να μάθει πού βρίσκεται, αν είναι στ' αλήθεια ελεύθερη, ή ακόμη στα δεσμά, εάν δηλαδή είναι ακόμη συνδεδεμένη με αυτό που υπήρξε το υλικό υποστήριγμά της. Υπάρχει για το θέμα αυτό, ευρύ πεδίο για διερεύνηση και δυσάρεστες εκπλήξεις.

Δ) Κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου, η ψυχή μαθαίνει για τις πρώτες μεταθανάτιες δοκιμασίες, οι οποίες προηγούνται του ζυγίσματός της και της τελικής κρίσης της. 

Όλοι οι μύστες γνωρίζουν τις αστρικές λάρβες που καταλαμβάνουν κάποιους ασθενείς ή ετοιμοθάνατους, οι οποίες επιτίθενται στα πτώματα για να αντλήσουν απο αυτά ό,τι απομένει απο κατώτερη ζωτική ενέργεια [(επιτίθενται επίσης με επιτυχία και σε όλους τους "ζωντανούς" ανθρώπους με... ακατέργαστη ζωτική ενέργεια και άκριτους εγωϊσμούς, δηλ. στο 99%)]. Όλες οι λατρείες συνιστούν στους ζώντες να προσεύχονται για την ανάπαυση των ψυχών των νεκρών. 

Μα υπάρχουν και άλλες οντότητες του Αόρατου, που δοκιμάζουν την ψυχή που δεν έχει προσανατολιστεί ακόμα στην νέα της κατάσταση. Ο μυημένος είναι οπλισμένος εναντίον των διαβρωτικών αυτών οντοτήτων, όπως και των "φυλάκων του κατωφλιού". Γνωρίζει τις αποτελεσματικές χειρονομίες και τις ιερές λέξεις, που τις απομακρύνουν, τις παραλύουν και εάν απαιτηθεί τις διαλύουν.

Ακριβώς εκείνη την στιγμή, οι δεήσεις που έρχονται απο την γη, έχουν μεγάλη αξία για την ψυχή. Καταλαβαίνουμε απο αυτά γιατι οι Πυθαγόρειοι Νομοθέτες επέδειξαν τόση σημασία για την λατρεία των νεκρών στην Πόλη.

Ε) Τέλος, υπάρχει η περίπτωση για την ψυχή, να πιεί απο το νερό "που ρέει απο την Κρήνη της Μνημοσύνης" (επιγραφή της Πετελείας). Έτσι γνωρίζει τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει για να θυμηθεί την πραγματική της προέλευση. Μόνο η ψυχή που βρίσκεται στην άγνοια, μπορεί να χάσει τον δρόμο και να πιεί απο την διπλανή πηγή, που βρίσκεται κοντά στο "λευκό κυπαρίσσι", την οποία πρέπει να αποφύγει. 

Εάν όμως έχει μυηθεί, θα γνωρίζει το τι πρέπει να πράξει και ελκόμενη σαν απο μαγνήτη, θα προσεγγίσει το ιερό λιμάνι όπου την περιμένει η βάρκα των νεκρών, που θα την μεταφέρει στο ύψιστο δικαστήριο, για να κριθεί.

ΣΤ) Σε ένα καταπληκτικό απόσπασμά του, ο Πλούταρχος μας περιέγραψε λεπτομερώς τα συναισθήματα της ψυχής τις κρίσιμες αυτές στιγμές (ιδε G. Meautis: "Des Details de la Justice Divine", Lausanne 1935). Ας μνημονεύσουμε τα κεντρικά σημεία: "Μόλις η ψυχή διέφυγε απο το σώμα", αναφέρει, "είχε το συναίσθημα ενός κυβερνήτη που πέφτει απο το πλοίο του στην άβυσσο. Το συναίσθημα αυτό του προκαλείται απο την μεταβολή".  

Η πρώτη αυτή αποκάλυψη δεν έχει τίποτα το εκπληκτικό. Όλοι όσοι πειραματίστηκαν στην τεχνητή εκσωμάτωση (Dedoublement) στην ζωή τους, έχουν γνωρίσει τις ηδονές της έκστασης, ή τουλάχιστον έχουν διατηρήσει τα συναισθήματα του ονείρου, είναι γνώστες της πρώτης αυτής εντύπωσης, της οποίας ο δυσάρεστος χαρακτήρας εξαφανίζεται με την επανάληψη. Μόλις δαμαστεί ο φόβος, παραμένει μόνο το συναίσθημα ενός αεροπόρου που πέφτει με αλεξίπτωτο.

Μα τι είδους περιβάλλον αντιλαμβάνεται η ψυχή; Ο σοφός Πλούταρχος μας παραθέτει λεπτομέρειες και για αυτό το θέμα: "Δεν βλέπει τίποτα απο αυτά που έως τότε έβλεπε, αλλά βλέπει μόνο γιγαντιαία άστρα, πολύ απομακρυσμένα μεταξύ τους, απο  τα οποία εκπέμπονται ακτίνες ασυνήθιστης λαμπρότητας, οι οποίες μπορούν να μεταφέρουν την ψυχή σαν πάνω σε σχεδία σε ήρεμη θάλασσα, οδηγώντας την με ευκολία". 

Σημειώνουμε σχετικά, οτι η ψυχή περνώντας πρώτα απο την περιοχή του σκότους, αισθάνεται αυτήν την στιγμή για πρώτη φορά ένα αίσθημα φωτεινότητας και αντιλαμβάνεται κομμένη κάθε σύνδεση με την γήινη περιοχή. Πλέον, αντί να κατέρχεται, ανέρχεται, διακρίνοντας τα πρώτα σύνορα της ουράνιας Πατρίδας της. Χαμένη μέσα στην θάλασσα των άστρων, αναζητά να ανακαλύψει τον δρόμο που κάποτε ακολούθησε κατά την κάθοδό της.

Μπορεί όμως, άραγε να διακρίνει γύρω της την ύπαρξη και άλλων αποσαρκωμένων ψυχών, βρισκόμενες στο δικό της πεπρωμένο ή πρέπει να κάνει μόνη αυτό το ταξίδι;

Και γι' αυτό σημείο ο λόγιος Πλούταρχος μας παραθέτει σαφείς πληροφορίες: "Είδε να ανέρχονται μαζί με αυτόν και άλλες ψυχές νεκρών, ερχόμενες απο κάτω, οι οποίες έμοιαζαν με πύρινες σφαίρες. Κατά καιρούς μία απο τις σφαίρες αυτές έσκαγε και η ψυχή που ήταν κλεισμένη μέσα έβγαινε με ανθρώπινη μορφή, αλλά έχουσα εντελώς διαφορετική κίνηση" (την ίδια εικόνα περιγράφει και ο Πλάτων στον "Γοργία", 524 D). 

Αυτές οι σφαίρες αποτελούν ένα απο τα περιβλήματα της ψυχής, που αυτή πρέπει να επιστρέψει στην Φύση, ενώ διαρκεί η απελευθέρωσή της απο τα κελύφη της, όπως διδάσκει ο Μακρόβιος στο "Somnium Scipionis" (I, 10).

Ζ) Όλες αυτές οι ψυχές έχουν το ίδιο πεπρωμένο; "Όχι", απαντά και πάλι ο Πλούταρχος, "εφόσον μερικές κινούνται με καταπληκτική ταχύτητα προς τον ουρανό, ενώ άλλες, μοιάζοντας με βολίδες, περιστρέφονται συνεχώς γύρω απο τον εαυτό τους".  Είναι φυσικό οι ψυχές των μυημένων να πηγαίνουν κατ' ευθείαν προς τον ουράνιο προορισμό τους, ενώ εκείνες των αμύητων να είναι ανίκανες να προσανατολιστούν στην νέα τους κατάσταση. "Προσελκύονταν", εξακολουθεί να λέει ο σοφός πολυγραφότατός μας, "πότε προς τα άνω και πότε προς τα κάτω, παρασυρόμενες απο κάποια μεταβαλλόμενη και ακανόνιστη κίνηση, που ηρεμούσε μόνο μετά απο αρκετό χρόνο και αφού περνούσαν πολλές δοκιμασίες".

Μάλιστα ο Πλούταρχος προσθέτει οτι ο Θεσπέσιος του οποίου αφηγείται τις μεταθανάτιες περιπέτειες, αναγνώρισε μερικές απο αυτές τις ψυχές απο την εξωτερική τους εμφάνιση. Ζήτησε να τις πλησιάσει και να επικοινωνήσει με αυτές. Εκείνες όμως δεν τον άκουγαν, και φαίνονταν να μην τον καταλαβαίνουν. Έδειχναν να είναι εκτός εαυτού, στερημένες απο λογική, αποφεύγουσες κάθε βλέμμα και κάθε επαφή, στρεφόμενες ανοήτως γύρω απο τον εαυτό τους [(αυτά παθαίνει η εκδήλωση ψυχής... μεταφορικά "χωρίς εγκέφαλο" κατά την υλική ζωή της, που δεν έχει δηλ. αναπτύξει το Ύπατο ΔιαΝοητικό της μέρος)] ή προσπαθώντας να αγκιστρωθούν πάνω σε άλλες, τις οποίες αγκάλιαζαν παράφορα, βγάζοντας συγχρόνως κραυγές πόνου και φόβου. 

Και ο Πυθαγόρειος Πλούταρχος παραθέτει πολλές ακόμη λεπτομέρειες για τις ψυχές των νεκρών. Η απόχρωση με την οποία εμφανίζονται, αποκαλύπτει σε εκείνους που τις βλέπουν την αιτία των θλίψεών τους, που οφείλεται στα πιο μυστικά τους λάθη και αποτελεί ισχυρή ένδειξη για να καταλάβει ο παρατηρητής το εξελικτικό τους επίπεδο. 

Η κόκκινη απόχρωση δείχνει ψυχή σκληρή και ζωώδη.

Η πράσινη αποκαλύπτει έλλειψη εγκράτειας.

Το κεραμιδί (rouille) καταδεικνύει κακοπροαίρετη ψυχή και απληστία. 

Αντίθετα, οι ενάρετες ψυχές είναι διάφανες και χαρακτηρίζονται απο ανοιχτά χρώματα που ταυτόχρονα λάμπουν.

Απο την πλευρά αυτή και εξ αιτίας της κατάστασης στην οποία βρίσκονται οι ψυχές, δεν μπορούν να κρυφτούν.

Κάθε μία εξ αυτών παρουσιάζεται εντελώς γυμνή και πηγαίνει να υποστεί την ζύγιση και τελική κρίση της (συγκρ. σχετικά το άλλο έργο του Πλουτάρχου "Περί του εμφανομένου προσώπου τω κύκλω της Σελήνης" κεφ. 28 και Πλάτωνος "Γοργίας" κεφ. C 524). 

Αυτά είναι τα βασικότερα απόρρητα σχετικά με τον θάνατο, στην εξωτερικότερη διατύπωσή τους, σύμφωνα με τις πυθαγόρειες παραδόσεις. Περιγράφουν σε εμάς όλη την σημασία της γήϊνης προσπάθειας προς το Καλό, όλα τα πλεονεκτήματα της ενάρετης και πνευματικής ζωής, απαλλαγμένης απο όλες τις ταπεινές επιθυμίες και τις υλικές δουλοποιήσεις. 

Επί πλέον την χρησιμότητα των θετικών μυήσεων, των τελετουργικών τύπων και της προσευχής για τους νεκρούς. Όλη την κυρίαρχη δικαιοσύνη της Ανώτατης Λογικής, που κυβερνά τα ανθρώπινα, ανεβάζοντας τους ταπεινούς και κατεβάζοντας τους υπερόπτες.  [(Άλλο κλεμμένο απο τους χριστιανούς που διεκδικούν την πρωτοτυπία του, αποδίδοντας την φράση στον ανύπαρκτο "Χριστό".)]

Καταλαβαίνουμε οτι στην κύρια διεργασία της Κρίσης, έπρεπε να τηρηθεί απόλυτη σιγή. Φαίνεται οτι σε αυτό το σημείο οι Αρχαίοι ήταν πιο μπροστά απο εμάς, αφού αρκούνταν στο να περιγράψουν μόνο την μορφή του Κέρβερου (*), συμβόλου του τελευταίου φύλακα του κατωφλιού, ή του Χάροντος του νεκρικού βαρκάρη, του οποίου η βάρκα είχε μπροστινό μέρος με μορφή ιππόκαμπου. Μα σχετικά με την τελική συνάντηση της ψυχής με τους Κριτές της -και υπάρχουν πολλοί- οι συγγραφείς τήρησαν απόλυτη σιγή.
- - - 

(*) Είχε τρία κεφάλια: ένα λύκου, ένα λιονταριού και ένα σκύλου. Ήταν άγρυπνος φύλακας του Άδη, δεν επέτρεπε στους ζωντανούς να μπουν, ούτε στους νεκρούς να βγουν. Κατά την νεκρώσιμη ακολουθία γίνεται αναφορά στον Κέρβερο: "Λύτρωσε αυτήν [(την ψυχή)] απο το στόμα του λιονταριού".

"Είναι καλύτερος ο θάνατος απο το να μιλήσω", είχε τονίσει ο Διδάσκαλος. Αλίμονο σε αυτόν που παραβιάζει τα μυστικά του Τάγματος και αποκαλύπτει τα απόρρητα του υποχθόνιου κόσμου. Θα πεθάνει απο βίαιο θάνατο.

Ακόμη και οι πιο ευνοημένοι προφήτες δεν μπόρεσαν να ξεπεράσουν αυτό το στάδιο και να δουν τι συμβαίνει στην ψυχή μετά το σημείο της αναχώρησής της με τη βάρκα του Χάροντα. Κάποια στιγμή εξαφανίζεται απο τα μάτια, μπαίνοντας στην σκιά, σκιά παράδοξη, στον κόσμο των σκιών. 

Τότε ακριβώς πρέπει να ενώσουμε τα χέρια μας μπροστά στο Ιερό Πυρ και να προσευχηθούμε με θέρμη για την τύχη της ψυχής κατά την φοβερή στιγμή της κρίσης.

[(Περιεχόμενα)]